Frig Vadisinde Görülecek Yerler

Tarihi eser bakımından oldukça zengin olan ve dört ilin sınırları içerisinde yer alan vadide görülecek onlarca eser ve nokta bulunmaktadır.
Görülecek noktalar arasında Frig kral yolu, Peri bacaları, Üç kayalar, Aslanlı Mabet veya Solon’un Mezarı, Himmet Baba Türbesi, Gerdekkaya anıt mezarı, Pişmiş Kale, Midasşehir, Midas Anıtı (Yazılıkaya), Kırkgöz Kayalıkları, Sarnıçlar, Küçük Yazılıkaya, Yapıldak Kale, Aslankaya anıt mezarı, Üçlerkayası, Aslantaş ve Yılantaş anıtı, Avdalaz Kalesi, Ayazini Kilisesi, Kapıkaya 1, Kapıkaya 2, Maltaş, Göynüş vadisi, Döğer Örenyeri, Sarıçayır kaya yerleşim yerleri, Kırkinler kaya yerleşim yerleri, Ağın kayalıkları, Ornaş Kayalıkları, Bayramaliler kalesi, Seydiler kalesi, Demirli kalesi bulunmaktadır.   

Frig Kral yolu

Frig kral yolu buradan geçen at ve öküz arabalarının kayaları aşındırması sonucunda oluşmuş bir ticaret yoludur. Aşınan yolun derinliği bazı noktalarda 2,5 metre derinliği bulabilmektedir. Kral yolunun Frigyalılar dönemimde 500 km boyunca devam ettiği tahmin edilmektedir.

Peri Bacaları

Türkiye’nin ikinci peri bacaları olarak da bilinen bu alan Bayramaliler köyü yakınlarında bulunmaktadır. Oldukça geniş bir alana yayılmış olan Peri Bacaları tahrip olmadan günümüze kadar ulaşmış doğayla iç içe ziyaretçilerini beklemektedir.

Üç Kayalar

Üç kuleli küçük bir kaleyi anımsatan üç kayalar bu bölgede görülmeye değer yapılar arasında yer almaktadır. Özellikle bu bölge içerisinde bulunan kayalar hayal gücü kullanılarak birçok nesneye veya hayvana benzetilmektedir.

Aslanlı Mabet veya Solon’un Mezarı

Mezarın üstündeki yazıttan ve aslan kabartmalarından alan mabet Eskişehir’in Seyitgazi ilçesine bağlı Kümbet köyünde bulunmaktadır.

Himmet Baba Türbesi

Kümbet köyünde yer alan Türbenin 13. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Sekizgen olarak inşa eden türbe üzerinde Bizans dönemine ait mermerler Osmanlı dönemine ait kitabeler bulunmaktadır.

Gerdekkaya anıt mezarı

Doğanlı vadisinde bulunan anıt mezar, üçgen alınlıklı bir yapıya sahip olup iki sütun üzerine oturtulmuştur. 1991 yılında bakım ve onarımı yapılan anıt mezar görenleri kendisine hayran bırakmaktadır.

Pişmiş Kale

Yazılıkaya köyüne 1,5 km uzaklıkta bulunan kale küçük bir tepe üzerine kurulmuştur. Kale kaya bloklarından surlara, kayalara oyulmuş odalara, sarnıca sahip olup aynı zamanda kale etrafında anıt mezarlar da bulunmaktadır.

Midasşehir

Frig vadisinin bir bölümüne Midasşehir denilmektedir. Yazılıkaya köyünün hemen yanında bulunan Midasşehir içinde Küçük Yazılıkaya, Yazılıkaya, Sarnıçlar ve Kırkgöz kayalıkları bulunmaktadır.

Midas Anıtı (Yazılıkaya)

Eskişehir’e 80 km uzaklıkta olan Yazılıkaya anıtı tarihinin M.Ö 550 yıllarına kadar dayandığı tahmin edilmektedir. Frigya bölgesinde en çok ziyaret edilen eserler arasında yer alan Yazılıkaya 19. yüzyıldan itibaren birçok araştırmaya ve arkeolojik alanda yapılan çalışmalara da ev sahipliği yapmıştır. 17 metre yüksekliğe sahip olan Yazılıkaya üzerindeki Frig dilinde yazılmış yazılar ve kabartmalar alfabe çözülemediği için henüz ne yazdığı tam olarak anlaşılamamıştır.

Kırkgöz Kayalıkları

Birçok odacıktan oluşmasından dolayı Kırkgözler adını alan kayalıklar antik dönemin apartmanı olarak değerlendirilmektedir. Kayalıklar içinde bulunan odacıklar barınma amaçlı kullanılmış olup, odacıklar arasında ulaşım merdivenlerle sağlanmaktadır.

Sarnıçlar

Eski dönemde suların saklanması veya depolanması için kullanılan Sarnıçlara Frig vadisi içerisinde sıkça rastlanmaktadır.

Küçük Yazılıkaya

Üçgen alınlığa sahip olan yapı Pişmiş Kalenin karşısında, Yazılıkaya Köyü’nün yaklaşık 2 km kuzeyinde bulunmaktadır. Küçük Yazılıkaya anıtının üç cephesine kazınmış Frig yazıtları bulunmaktadır.

Yapıldak Kale

Kümbet Vadisinde, Yapıldak Köyü’nün güneybatısında yer almaktadır.

Aslankaya anıt mezarı

Adını üzerindeki Aslan kabartmasından ve Frig yazılarından alan anıt mezar, Emre gölüne yakın bir noktada yer almaktadır. Üçgen çatılı olarak M.Ö 7. yüzyılda yapıldığı düşünülen anıt mezar içerisinde önceden tanrıça Kibele’nin heykelinin olduğu tahmin edilmektedir.

Üçlerkayası

M.Ö 2000’li yıllarda ilk yerleşimin Hititliler zamanında yapıldığı tahmin edilmektedir. Sonraki dönemlerde Frigler, Romalılar, Selçuklular ve daha birçok devlet hüküm sürmüştür. Afyonkarahisar’a 42 km uzaklıkta olan Üçlerkayası farklı yapısı ile oldukça dikkati çekmektedir.

Aslantaş ve Yılantaş anıtı

İhsaniye ilçesi, Kayıhan Beldesi sınırları içerisindeki Göynük vadisi içerisinde bulunan Aslantaş ve Yılantaş anıtıkesinlikle görülmesi tavsiye edilen anıtlar arasında yer almaktadır. Anıtların M.Ö 7. yüzyılda yapıldığı tahmin edilmektedir. Aslantaş anıtının dönemin krallarından birinin mezarı Yılantaşın da bir anıt olduğu tahmin edilmektedir.
Aslantaş anıtının üzerinde iki aslan figürü ve aslanların ayaklarının altında birer yavru aslan bulunmaktadır. Aslantaş anıtı kapısının üzerinde hayat ağacını andıran kütle ve bunun üstünde farklı kabartmalar bulunmaktadır.
Yılantaş anıtı Aslantaş anıtının aynı kayalıkların devamında yer almaktadır. Anıtın dış tarafında bir aslan kabartması ile bir ayak kabartması günümüze kadar ulaşmıştır.  

Avdalaz Kalesi

Büyük kayaların oyulması sonucu yapılan Avdalas kalesi yerleşim yeri olarak kullanılmıştır.

Ayazini Kilisesi

Frig vadisi içerisindeki kayaya oyulmuş etkili yapılar arasında yer almaktadır. Kilisenin kubbeli iç yapısı ve mimarisinin kesinlikle görülmesi önerilmektedir.

Kapıkaya 1

Tek parça kayanın üzerine üçgen çatılı cephe yapılarak oluşturan tapınağın M.Ö 7. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. İhsaniye ilçesi Döğer kasabası ile Üçler kayası Köyü sınırları arasında bulunan tapınağın üzerine Tanrıça Kibele’nin kabartması işlenmiştir.

Kapıkaya 2

Üçlerkayası köyü ve Bayramaliler köyüne doğru uzanan kayaların ve çam ormanlarının arasındadır. M.Ö 7. yüzyılda yapıldığı sanılan tapınağın üzerinde Tanrıça Kibele’nin ayakta duran kabartması bulunmaktadır.   

Maltaş

İhsaniye ilçesi, Kayıhan kasabası sınırları içerisindeki Göynüş Vadisinde bulunan Maltaş tapınağının M.Ö 7. yüzyılda yapıldığı sanılmaktadır. Yılantaş ve Aslantaş anıtlarına 500 metre mesafede bulunan Maltaş’ın büyük bir kısmı toprağa gömülü durmaktadır. Tapınak üzerinde bulunan yazıtlar günümüzde hala görülebilmektedir.  

Göynüş vadisi

Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesi Kayıhan kasabası sınırları içerisinde bulunan vadi 5-6 metre yüksekliğinde dik kaya bloklarından oluşmuştur. Vadi içerisinde Aslantaş, Yılantaş anıtsal mezarları, Maltaş tapınağı, vadi boyunca kayalara oyulmuş onlarca Frig kaya mezarları ve anıtları bulunmaktadır.

Döğer Örenyeri

İhsaniye ilçesine 12 km uzaklıkta bulunan Döğer kasabası Frigler döneminden bu yana yerleşim yeri olarak kullanılmıştır. Örenyeri içerisinde Aslankaya, Kapıkaya 1, Kapıkaya 2, Tanrıça Kibele’nin adına yapılmış kaya anıtları ve Frig dönemine ait yerleşim yerleri bulunmaktadır. 

Sarıçayır kaya yerleşim yerleri

İncehisar ilçesine bağlı Sarıçayır köyünün çevresinde bulunan kayalıklara oyulan mezar odaları, mezar tekneleri, barınaklar yapılmıştır. Kayalara oyulmuş yüzeyi kabartma ve bezemelerle süslenmiş olan mezarların üzerinde kimlere ait olduklarını belirten yazılar bulunmaktadır.  

Kırkinler kaya yerleşim yerleri

Afyonkarahisar-Ankara karayolunun 32. km’sinde bulunan Kırkinler kayalığı yerleşim yerlerinden, tapınak ve mezar olarak kullanılmış kayalıklardan oluşmaktadır.

Ağın kayalıkları

İscehisar ilçesinin Karakaya ve Olukpınar köyleri arasında bulunan 50-60 metre yüksekliğindeki kayalıklarda yerleşim alanları, mezar odaları, sarnıç, tapınak ve kayalıkların üst bölümlerine çıkmak için merdivenler bulunmaktadır.

Ornaş Kayalıkları

İncehisar ilçesine bağlı Çatalağıl köyü girişindeki ormanlık arazi içerisinde bulunan kayalıklar içinde yerleşim alanları, kaya mezarları ve değişik boyutlarda peri bacaları bulunmaktadır.

Bayramaliler kalesi

İhsaniye ilçesine bağlı Bayramaliler Köyü’nün kuzey doğusunda, Sarıcaova Köyü yolu üzerinde bulunan kale bir tepenin düzlüğüne yapılmıştır. Kale önemli bir savunma merkezi olup kale içinde yerleşim yerlerinin kalıntıları, kalenin eteklerinde ise kale ile bağlantıları olan kayadan yapılmış yerleşim yerleri bulunmaktadır.  

Seydiler kalesi

İscehisar ilçesi, Seydiler kasabası içinde bulunan kale içinde mezar olarak kullanılmış kayalar, tapınaklar ve yerleşim alanları bulunmaktadır.

Demirli kalesi

İhsaniye ilçesine bağlı Demirli köyüne yakın bir noktada yer alan kale içerisinde yaşam alanları kalıntıları, Kibele koltuğu ve mihrabı bulunmaktadır.