Nemrut Dağı Milli Parkı (Adıyaman)

Nemrut dağı 2150 metre yüksekliğinde olup Adıyaman’a 85 Kâhta ilçesine 65 km uzaklıkta yer almaktadır. Kommagene kralı 1. Antiochos’un tanrılara ve atalarına minnettarlığını ve saygısını göstermek için Nemrut dağı üzerine müthiş manzaraya karşı anıtsal heykeller ve mezar yaptırmıştır. Oldukça iyi korunmuş olan dev heykeller 8 ile 10 metre yüksekliğinde olup kireçtaşı bloklarından yapılmıştır. Doğu, Batı ve Kuzey teraslarına yayılmış olup Doğu tarafı kutsal alan olduğundan en önemli heykel ve kalıntılar bu alanda bulunmaktadır. Varlığı bilinmesine rağmen Kral mezarı henüz keşfedilmemiştir. Nemrut dağı 1987 yılında UNESCO dünya mirası listesine alınmıştır.

Doğu terası:
Kutsal alan olarak değerlendirilen terasta sıralar halinde dev heykeller bulunmaktadır. Heykeller arasında Krallığın gökyüzü hâkimiyetini temsil eden koruyucu kartal, yeryüzünü hâkimiyetini temsil eden koruyucu aslan, Kommagene Kralı 1. Antiochos’un, Zeus, Apollon ve Herakles heykelleri bulunmaktadır. Terasın kuzey ve güneyinde Kommagene Kraliyet ailesi bireylerinin kabartmalarının yanı sıra heykellerin hemen önünde Altar ve onun yanında oturur biçimde bir aslan heykeli bulunmaktadır. Nemrut dağına güneşin doğuşunu izlemeye gelenler yine bu terastan izlemektedirler.       

Batı Terası:
Doğu terasında olduğu gibi Batı terasında da dev tanrı heykelleri, Kommagene Kralı 1. Antiochus’un heykeli ile birlikte tanrılarla tokalaşma kabartmaları ve astroloji ile ilgili bir aslan horoskop kabartması bulunmaktadır. Aslan kabartması üzerinde yer alan ay ve yıldızlardan Kral 1. Antiochus’un tahta çıkış tarihi olan M.Ö 7 Temmuz 62 tarihi okunmaktadır. Nemrut dağına çıkanların gelenekleştirdiği Güneş batışını izleme yine bu terastan yapılmaktadır.

Kuzey Terası:
Doğu ve Batı terasını birbirine bağlayan Kuzey terası 180 metre uzunluğunda bir tören yoludur. Kuzey terası üzerinde tamamlanmamış stel ve kaideler bulunmaktadır. 

Dünya’nın başka hiçbir yerinde güneşin doğuşu ve batışı hiç bu kadar izlenememektedir. Dolayısıyla Nemrut dağına ziyaretçiler sadece tarihi eser görmek için değil aynı zamanda güneşin doğuşunu ve batışını da izlemek için gelmektedirler. Adıyaman merkeze 86 km Adıyaman havaalanına ise 66 km uzaklıkta olan Nemrut dağına ulaşım özel araçlarla veya tur düzenleyen firmalarla sağlanmaktadır. Tura katılarak Nemrut dağını gezmek isteyenler için Uzun tur, Kısa tur ve Normal tur adı altında turlar düzenlenmektedir. 

Kahta Kalesi (Yeni Kale):
Nemrut dağı milli parkı sınırları içinde kurulan kale Kommageneler tarafından inşa edilmiş olsa da tarihi Hititlilere kadar uzanmaktadır. Romalılar ve Memluklular tarafından kullanılmış en son 1970 yılında bakım be onarımdan geçmiştir.
350 metre yüksekliğe kurulmuş olan kale içerisinde su sarnıçları, hamam, cami, zindan, Kahta çayına inen 80 metre uzunluğunda gizli su yolu, posta güvercinlerinin yetiştirildiği bir alan, birçok tablet ve kitabe bulunmaktadır.     

Cendere Köprüsü (Septimius Severus):
Cendere köprüsü Adıyaman’ın Kahta ile Sincik ilçeleri arasında yer alan Cendere çayı üzerine M.S 1. yüzyılda 16.  Roma lejyonu Septimius Severus tarafından yaptırılmıştır. Adıyaman’a 55 Kahta’ya 24 km uzaklıkta olan köprünün özelliği hiç çimento veya benzeri madde kullanılmadan 92 taş sütunun üst üste konulması ile inşa edilmesidir.
120 metre uzunluğa ve 7 metre genişliğe sahip olan köprü üzerinde imparator Septimius Severus’a, karısı Julia Domna’ya ve oğulları Caracalla’ya adanmış sütunlar bulunmaktadır. İmparatorun diğer oğlu Geta adına dikilen sütun kendisini öldüren kardeşi Caracalla tarafından kaldırılmıştır.

Karakuş Tümülüsü:
Kommagene Kraliyet ailesinin mezarlarının bulunduğu bu alan adını sütun üzerine yerleştirilmiş olan  kartal heykelinden almaktadır. 9 metre yüksekliğe sahip olan bu Tümülüs’ün yanında 21 metre yüksekliğinde çakıl taşlarının yığılması ile oluşturulmuş içerisinde dört Kommagene kraliçesinin bulunduğu anıt mezar yer almaktadır. İnşa edildiği dönemde anıt mezar çevresinde 12 sütun olduğu tahmin edilmekte olup bugün sadece bunlardan dört tanesi ayaktadır.